Wat is het probleem?

Het probleem waar bewoners tegenaan lopen kan als volgt worden omschreven.

Amsterdam onderaan op lijst meest groene gemeenten

Amsterdam is bijna de meest versteende stad van dit land. Tussen 2003 en 2016 zijn er 500 voetbalvelden aan groen verdwenen, tussen 2018 en 2023 nog eens 80. Zonder protesten en acties van groene verenigingen zou de afname groter zijn. Het groen in Amsterdam staat al decennia onder druk: er zijn geen afdwingbare normen voor groen en groenbeleid. Daardoor is groen veelal ondergeschikt aan de druk van projectontwikkelaars  om Amsterdam verder te verdichten.
Maar vaak is het ook het College zelf dat groen wil opofferen om projecten te realiseren (Erotisch Centrum, De Meervaart, Lutkermeer).

Verdichten is logica van de markt

Verdichten wordt vaak nodig geacht omdat woningbouw en bedrijfsvestiging anders 'niet haalbaar' zouden zijn. Dit zonder dat projectontwikkelaars dit hoeven te onderbouwen aan de gemeente. Deze commerciële optimalisatie leidt tot maximale 'verstening'. Dit leidt tot een woonomgeving die voor mensen vervreemdend is. Uit meerdere onderzoeken blijkt groen een belangrijke voorwaarde voor fysieke- en mentale gezondheid. De vastgoedsector blijft de gewenste rendementen maken waarvoor bewoners de hoofdprijs (moeten) betalen (koop en huur). Zij -en de daaropvolgende bewoners- blijven achter in een kwalitatief tekortschietende leefomgeving. 

Doelstellingen zijn cijfermatig niet uitvoerbaar

Het College wil binnen het oppervlak van de gemeentegrenzen 150.000 woningen bijbouwen inclusief bijbehorende voorzieningen als infrastructuur, scholen, winkels, groenvoorzieningen en bedrijven. De ruimte hiervoor is fysiek niet aanwezig. De cijfermatige analyse vindt u hier. 

De gemeente schrijft in het Woningbouwplan 2022-2028 (blz. 26): "Verdichtingsmogelijkheden zoals de hoogte in gaan bij OV-knooppunten, bouwen op water en het flexibeler inzetten van referentienormen voor sport, groen en parkeren, worden daarin nader verkend." en: "Vanwege de verslechterde marktomstandigheden, is onderzocht of de gemeente tijdelijk maatregelen kan nemen, die bijdragen aan het op korte termijn op peil houden van de business cases van marktpartijen, particulieren, wooncoöperatieven en/of corporaties."

"In slechtere tijden moet de weg terug naar ‘gewoon goed’. Hierbij wordt gekeken naar:

  • Optimaliseren van nieuwe plannen.
  • Doorlichten van de bestaande portefeuille.
  • Minder hoge eisen stellen. Hierbij gaat het ook om bijdragen aan maatschappelijke voorzieningen, sport en infrastructuur en groen buiten de plannen.

In dit kader zal ook onderzocht worden in hoeverre verdichting mogelijk is in projecten waar verdichting niet beperkt wordt door planologische of juridische regelgeving." (blz. 25).

College handelt mogelijk in strijd met Europese wetgeving

In de recent aangenomen natuur herstelwet van Europa staan duidelijke en gekwantificerde doelstellingen:

Artikel 8 Herstel van stedelijke ecosystemen

  1. De lidstaten zorgen ervoor dat er tegen 2030 in alle steden en kleinere steden en voorsteden geen nettoverlies van stedelijke groene ruimte en van stedelijke boomkroonbedekking is ten opzichte van 2021.
  2. De lidstaten zorgen voor een toename van de totale nationale oppervlakte stedelijke groene ruimte in steden en kleinere steden en voorsteden van ten minste 3 % van de totale oppervlakte van steden en kleinere steden en voorsteden in 2021 tegen 2040, en ten minste 5 % tegen 2050. Daarnaast zorgen de lidstaten voor:
    a) een stedelijke boomkroonbedekking van ten minste 10 % in alle steden en kleinere steden en voorsteden tegen 2050; en
    b) in alle steden en kleinere steden en voorsteden netto meer stedelijke groene ruimte die is geïntegreerd in bestaande en nieuwe gebouwen en infrastructuurontwikkelingen, onder andere in het kader van renovatie en vernieuwing.

Door geen concrete normen en doelstellingen te definiëren is er geen garantie dat het verslechteringsverbod gerespecteerd wordt. Met de ontwikkelplannen is verlies van groene ruimte niet te vermijden.

Druk op woningvoorraad en migratiebeleid

Amsterdam is een aantrekkelijke stad voor arbeids- en studiemigranten. Dit is de drijvende kracht achter de toename van het aantal inwoners, blijkt uit de cijfers van de gemeente. Mede door de fiscale bevoordeling van arbeidsmigranten(ex-pats), wat tot hogere prijzen leidt in zowel de huur- als koopmarkt. Amsterdam wordt zo steeds meer een cosmopolitische stad als gevolg van het gevoerde beleid. De voorgenomen groei van het aantal inwoners (met 250.000 inwoners in 2050) is een gevolg daarvan. Gezien de bevolkingsdichtheid van 4.880 mensen per vierkante kilometer is Amsterdam relatief drukbevolkt. Dit zal verder toenemen.

Adviezen Rekenkamer niet opgevolgd

De Rekenkamer deed duidelijk adviezen om normen te stellen en zo de intenties van beleidskaders zo concreet te maken. Dat is niet gebeurd. Lees hier de belangrijke passages. 

Het gebrek aan richtlijnen en kaders wordt door gemeenteambtenaren zelf ook geconstateerd:

"Een ander knelpunt dat veel genoemd werd, is dat aandacht voor groen niet vanzelfsprekend is. Vaak werden dan ruimtelijke ontwikkelingen genoemd. Wél werd daarbij veelal opgemerkt dat er in de afgelopen jaren een kentering zichtbaar is: groen krijgt daardoor vaker de aandacht die het volgens de door ons gesproken ambtenaren verdient. Maar het blijft toch in hun ogen te vaak voorkomen dat het belang van groen strijdig is met andere belangen en dan het onderspit delft." (blz. 166)

"Bij ruimtelijke ontwikkelingen spelen vaak verschillende belangen die in een beperkte ruimte en met een beperkt budget moeten worden gerealiseerd. Hoewel het belang van groen wel beter in beeld is, betekent dit nog niet dat bij de afweging tussen verschillende belangen het groen de aandacht krijgt die volgens onze gesprekspartners wenselijk is. Per ontwikkeling of project wordt deze afweging gemaakt en de uitkomsten verschillen dan ook telkens." (blz. 167)

klik hier voor meer achtergrond informatie

Voor aanvullingen of feedback kun je een bericht sturen naar referendumhgs@gmail.com.

Bronnen

Groen algemeen

Groenbeleid Amsterdam

Foto's

doc \ amersfoortregio \ positionpapers \